در کنفرانس سال 1969 یونسکو، یک روز برای بزرگداشت زمین درنظر گرفته شد و اولین جشن بزرگداشت زمین در 21 مارس سال 1970 برگزار شد. این روز مصادف با اولین روز بهار در نیمکره شمالی بود. اعلامیه این روز توسط جان مک کانل نوشته شد و دبیر وقت سازمان ملل آن را امضا کرد.
یک ماه بعد یک سناتور آمریکایی به نام گیلورد نلسون، 22 آوریل را روز زمین نامید. این روز به آموزش‌های زیست محیطی اختصاص داده شده است.
تا قبل از این روز تمام کارخانه‌ها مجاز بودند که زباله‌ها و آلاینده‌های خود را وارد محیط زیست کنند بدون این که هیچ دادگاهی آنان را مجازات کند.
روز زمین آغازی برای آشتی با زمین بود و ساکنان آن را بر آن داشت تا قوانین محکمی را برای حفظ آن وضع کنند.
این روز فرصتی برای بسیج میلیون‌ها نیروی انسانی در جهت ایجاد محیطی سالم و سبز است.
آلودگی زمین: آلودگی هنگامی بوجود می‌آید که آلاینده‌های مختلف در یک محیط طبیعی، باعث بی‌ثباتی و اختلال در اکوسیستم شوند. حدود 40 درصد از مرگ و میر در سراسر جهان را می‌توان ناشی از انواع آلودگی اعم از آلودگی آب، هوا و خاک دانست.
آلودگی هوا: دود حاصل از احتراق سوخت خودروها مهم‌ترین عامل آلودگی هوا محسوب می‌شود. دیگر منابع آلودگی هوا، نیروگاه‌هایی با سوخت زغال سنگ، پالایشگاه‌های نفت و پتروشیمی، کارخانه‌های تولید پلاستیک، PVC و دیگر صنایع سنگین، گیاهان شیمیایی و زباله‌های هسته‌ای هستند.
آلودگی آب: آلودگی آب بر اثر تخلیه فاضلاب‌ها و وارد شدن زباله‌های بیمارستانی و صنعتی به داخل رودها و سدها بوجود می‌آید.
کودهای شیمیایی و آفت‌کش‌ها به راحتی وارد منابع آبی می‌شوند. استخراج ذخایر گاز طبیعی و نفت یکی از مهم‌ترین دلایل آلودگی آب است.
بسیاری از بیماری‌های کشنده عفونی و ویروسی از طریق آب آلوده وارد بدن انسان می‌شوند.
احداث فاضلاب‌های استاندار شهری یکی از مهم‌ترین روش‌های جلوگیری از آلودگی آب است.
آلودگی بو: این نوع آلودگی معمولا ناشی از فرآیندهای صنعتی و دفع زباله‌هاست.
آلودگی خاک: این آلودگی ناشی از نشت مواد شیمیایی یا مواد دیگر به داخل زمین است. هیدروکربن‌ها، علف‌کش‌ها، آفت‌کش‌ها، هیدروکربن‌های کلر و فلزات سنگینی مانند کروم و کادمیم باعث آلودگی خاک می‌شوند. آلودگی خاک به معنی آلودگی منابع آب زیرزمینی و محصولات کشاورزی است.
آلودگی گرمایی: این آلودگی علاوه بر گرم شدن منابع آبی، گرم شدن دمای کره زمین را نیز به دنبال دارد.
آلودگی صوتی: آلودگی صوتی بر اثر صنایع حمل و نقل و به ویژه ماشین‌های سنگین و هواپیما بوجود می‌آید.
آلودگی بصری: این آلودگی مربوط به گسترش خطوط برق در شهرها، تابلوهای تبلیغاتی در کنار جاده‌ها، ویرانه‌های حاصل از زلزله یا سیل، ذخیره‌سازی آهن‌آلات در شهر و ساخت‌وسازهای بی‌رویه است که باعث خستگی چشم و ظاهر شلوغ شهر می‌شود.
انسان همیشه عامل آلودگی محیط زیست نیست و گاهی آلودگی‌ها بر اثر بالای طبیعی مانند زلزله و سونامی بوجود می‌آیند. سونامی سال 2011 ژاپن باعث شد که زباله‌های هسته ای وارد محیط زیست شود. محققان تخمین می‌زنند که دفع این زباله‌ها چند دهه طول می‌کشد.
مین‌های مدفون در کره زمین
در طول دهه 1990 تعداد قربانیان مین‌های باقی‌مانده در زمین از زمان جنگ، افزایش چشمگیری یافت. داستان‌های هولناک و تصاویر دلخراشی از شهروندانی که در سراسر جهان قربانی مین‌های زمینی شدند، منتشر شد.
چنین وقایعی هنوز هم در نقاط مختلف کره زمین به وقوع می‌پیوندد و حتی با وجود امکانات امروزی، پاکسازی میدان‌های مین‌کاری بسیار خطرناک و زمانگیر است.
از طرف دیگر توانبخشی افرادی که در جریان پاکسازی این میدان‌های مین قدیمی دچار آسیب‌های جسمی می‌شوند، مستلزم صرف هزینه و انرژی زیادی است.
وجود میدان مین در یک منطقه در عمل قابلیت استفاده از زمین کشاورزی و مسکونی را در آن منطقه منتفی می‌کند و در نتیجه افرادی که برای ادامه حیات خود به محیط اطراف وابسته هستند، مجبور به مهاجرت یا تغییر شیوه زندگی می‌شوند.
در اغلب کشورها، بسیاری از قربانیان میدان‌های مین، کودکان هستند. معمولا این کودکان به دلیل آسیب‌های جسمی وارده و هزینه‌های سنگین درمان و توانبخشی، مجبور به ترک تحصیل می‌شوند و زندگی سطح پایینی را تجربه می‌کنند.
با وجود این که توجه اصلی ما به انسان‌هایی است که قربانی میدان‌های مین می‌شوند، تعداد زیادی از حیوانات و جانوران نیز در ردیف قربانیان این مین‌ها قرار دارند. برای مثال می‌توان به فیل‌های سریلانکا اشاره کرد که هرروز بر شمار تلفات آن‌ها در اثر انفجار مین‌های زمینی افزوده می‌شود.
به دلیل وجود چنین مشکلاتی، بسیاری از کشورها به کنوانسیون منع استفاده از مین‌های زمینی پیوسته‌اند، ولی هنوز هم کشورهایی وجود دارند که از پیوستن به چنین پیمان‌هایی امتناء می‌کنند.
در حال حاضر شبکه‌های مختلفی برای کشف و انهدام مین‌های زیرزمینی وجود دارد که بزرگ‌ترین آن، کمپین بین‌المللی برای ممنوعیت مین‌های زمینی (ICBL) است. این کمپین یک شبکه جهانی است که در بیش از 100 کشور فعالیت دارد و شعار آن "جهانی عاری از مین زمینی" است. این کمپین در سال 1997 موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شد.
گرم شدن کره زمین
تغییرات آب و هوا و گرم شدن زمین به طرق مختلف موجب تحول شیوه زندگی و سلامتی انسان‌ها شده است. گرم شدن هوای کره زمین فرآیندی است از سال 1971 با افزایش دمای میانگین زمین آغاز شد و تا کنون ادامه دارد.
بیش از 90 درصد این افزایش دما در سطح اقیانوس‌ها اتفاق می‌افتد. صرفنظر از نقش تعیین کننده اقیانوس‌ها در ذخیره انرژی، گرم شدن زمین به معنای افزایش متوسط دمای هوا و دریا در سطح زمین است.
از اوایل قرن بیستم، متوسط دمای هوا و دریا 8/0 درجه سانتی‌گراد افزایش داشته است. این در حالی است که دو سوم این افزایش از سال 1980 تاکنون بوده است.
متخصصان معتقدند بیش از 90 درصد گرمایش زمین به دلیل افزایش گازهای گلخانه‌ای در جو کره زمین در اثر فعالیت‌های انسان به وقوع پیوسته است.
اجلاس بین‌المللی تغییرات آب و هوا در سال 2013 اعلام کرد بزرگ‌ترین عامل گرم شدن هوای زمین، افزایش میزان گاز دی اکسید کربن حاصل از سوخت‌های فسیلی، تولید سیمان و تغییر کاربری زمین است.
تحقیقاتی که در انستیتوی تحقیقات فضایی ناسا انجام پذیرفته است، گویای این واقعیت است که سال های 2005 و 2010 از پایان قرن نوزدهم تا کنون، گرم‌ترین سال‌های کره زمین هستند.
سامانه آب و هوایی کره زمین، ممکن است در برابر نیروهای خارجی عکس‌العمل نشان دهد. این نیروها می‌توانند مسیر گرمایش و سرمایش کره زمین را تغییر دهند.
به عنوان نمونه‌هایی از نیروهای خارجی می‌توان به تغییر ترکیبات جوی (مثل افزایش حجم گازهای گلخانه‌ای)، تغییرات نوری و طوفان‌های خورشیدی، فوران‌های آتشفشانی و تغییر شکل در مدار زمین به دور خورشید، اشاره کرد.
گذشته از این که عامل تغییرات آب و هوای زمین، عوامل خارجی یا گازهای گلخانه‌ای باشند، پیامدهای منفی آن دامنگیر تمام موجودات زنده است. برخی از حیوانات نیز به دلیل گرمایش زمین در معرض خطر انقراض قرار دارند. این حیوانات شامل پرنده آکیکی، مرجانElkhorn، ماهی Bull، گربه‌های کانادایی، لاک پشت Leatherback، خرس خاکستری، سمندر خال زرد و لاک پشت Bog است.
توجه به محیط زست در اسلام
بررسی آیات و روایات و سیره اهل بیت (ع) نشان می‌دهد که هیچ مکتبی مانند اسلام به طبیعت و محیط زیست اهمیت نداده است.
خداوند در قرآن کریم انسان را به مطالعه طبیعت و عناصر آن دعوت کرده است.
در قرآن کریم از نابود کردن و تخریب محیط زیست به عنوان تجاوز نام برده شده است و بر این اساس افرادی که نسبت به محیط زیست رفتار ناشایست داشته باشند، از رحمت و محبت خداوند محروم خواهد بود.
(...هُوَ أَنشَأکُم مِّنَ الأًرضِ وَ استَعمَرکُم فِیهَا...) خداوند شما را در زمین خلق کرد و شما را به عمارت و آباد کردن زمین گماشت. (آیه61 سوره هود)
وظیفه تمام ساکنان زمین، حفظ و تحویل آن به نسل‌های بعدی است. دولت‌های مختلف راهکارهای متفاوتی را برای حفظ محیط زیست و کاهش خسارات وارده به آن برنامه‌ریزی کرده‌اند.
برنامه‌هایی مانند استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، سرمایه‌گذاری در انرژی پاک، ایجاد شبکه‌های هوشمند برای جلوگیری از آلودگی هوا و بازسازی شهرها، در دستور کار سازمان‌های مربوطه در سراسر دنیا قرار دارد.
صرفه‌جویی در مصرف برق و انرژی، عدم دخالت در محیط سایر جانداران، صرفه‌جویی در مصرف آب، پیاده‌روی در مسیرهای کوتاه بجای استفاده از وسایل نقلیه، احداث فضای سبز در محل زندگی شخصی، کاشتن گیاه و درخت، جلوگیری از تولید زباله و عدم استفاده از آفت‌کش‌ها، اقداماتی هستند که برگردن همه ماست.
زمین بیمار است؛ وظیفه همه ماست که در سلامتی این نعمت بی‌بازگشت بکوشیم.
